Mùa hoa ban Tây Bắc

Hoa ban ( hay còn gọi là ban Tây Bắc, ban sọc, móng bò sọc ) là 1 loài thực vật có hoa trong họ Đậu, nguồn gốc ở miền đông nam châu Á ( từ miền nam Trung Quốc lê dài về phía tây tới Ấn Độ ) .

Hoa ban nở dọc đường từ Điện Biên đi Lai Châu
Ảnh : Mai Thanh Hải

Cây hoa ban thuộc loại bụi lớn hoặc gỗ nhỏ, có thể cao tới 10 – 12 m. Tán cây dạng phân tán, thân cây dạng hợp trục. Cành non hơi có lông.

Bạn đang đọc: Mùa hoa ban Tây Bắc

Lá của cây hoa ban là lá kép liền thân mọc cách. Kích thước phiến lá của cây hoa ban dài khoảng chừng 10 – 20 cm và rộng bản, tròn và lưỡng thùy ở gốc và đỉnh phiến lá. Mặt trên không lông, mặt dưới có ít lông .

Cây hoa ban được trồng dọc những con đường ở những thành phố, thị xã, thị xã của Tây Bắc
Ảnh : Mai Thanh Hải

Lá và hoa ban
Ảnh : Mai Thanh Hải
Hoa thường mọc ra từ nách lá còn non với 5 cánh có màu, thường là màu trắng có sọc hồng nhạt, tím hoặc là màu phớt tím có sọc tím đậm hơn, hồng nhạt có sọc đậm hơn. Đường kính hoa khoảng chừng từ 8 – 12 cm .
Mùa hoa ban vào tháng 3, 4. Quả là loại quả đậu dài 15 – 30 cm, bên trong chứa vài hạt .Cây hàng năm rụng lá vào mùa khô. Thường phân chia ở rừng bán rụng lá, savan hoặc ven rừng, ven làng bản .

Hao ban 5 cánh trắng phớt tím
Ảnh : Mai Thanh Hải
Khí hậu thích hợp là nhiệt đới gió mùa gió mùa hoặc cận nhiệt đới. Hoa ban mọc tự nhiên hoặc được trồng khắp miền Nam Trung Quốc, Nước Ta ( phân chia tự nhiên chỉ có ở Tây Bắc ), Lào, Campuchia, xứ sở của những nụ cười thân thiện, Myanmar, Nepal, Ấn Độ .

Hoa ban ở khu Đồi Cao, thị xã Mường Lay ( Điện Biên ). Phía xa là cầu Hang Tôm nổi tiếng
Ảnh : Mai Thanh Hải
Quảng cáo
Ở Nước Ta, hoa ban là loài cây hoa đặc trưng của vùng Tây Bắc. Hoa ban đi vào đời sống văn hóa truyền thống – tâm linh của nhân dân Tây Bắc ( nhất là bà con thuộc nhóm ngôn từ Tày – Thái ). Với đồng bào Thái, có lẽ rằng không ai là không trải qua tuổi thanh xuân, với những game show mê hoặc hái hoa ban và hát giao duyên. Trong ký ức của người đi xa, cùng với nỗi nhớ mường nhớ bản, nhớ người thân yêu, còn có nỗi nhớ da diết hoa ban vào mỗi độ xuân về .

Lá, hoa, chồi, nụ và quả của cây hoa ban
Ảnh : Mai Thanh Hải
Ở Sơn La, cứ xuân sang, khi hoa ban nở trắng trên những sườn núi, thì nam nữ người trẻ tuổi trong những bản mường lại rủ nhau đi hội chơi núi, hái hoa mừng xuân. Đây cũng là dịp nam nữ người trẻ tuổi đi dạo, ca hát, đánh đàn tính, thổi kèn, múa xoè, trao và đảm nhiệm tình yêu .

Sắc hoa ban điển hình nổi bật giữa núi rừng
Ảnh : Mai Thanh Hải
Người Thái ở huyện Mộc Châu lại có thủ tục mở hội Xên bản, xên mường. Hội mở vào dịp hoa ban nở, nên còn có tên là hội Hoa ban. Hội tổ chức triển khai định kỳ hằng năm, nhưng quy mô to hay nhỏ còn tuỳ thuộc vào thời tiết có tương quan đến sự được, mất của mùa màng năm đó .
\ n

Hoa ban ở lưng chừng mây trắng

Ảnh: Mai Thanh Hải

Xem thêm: ‘Lạc trôi’ đến cổng trời Tam Đảo – chốn tiên cảnh nơi trần gian

Vào khoảng chừng tháng giêng, người Thái rất chú trọng đến tiếng sấm đầu năm. Theo ý niệm truyền kiếp của đồng bào ở đây, tiếng sấm là tín hiệu rất linh, là “ lời phán quyết của vua trời ” có tương quan đến đời sống của bản mường, của mùa màng năm đó .
Hội Xên bản, xên mường mở vào mùa hoa ban nở là hội cầu mùa, cầu phúc của người Thái. Lúc này cũng là thời kỳ lúa chiêm gặp mưa xuân, xanh mơn mởn trên những cách đồng lúa nước .

Hoa ban nở tại huyện Than Uyên ( Lai Châu )
Mai Thanh Hải
Hình ảnh hoa ban nở ở Tây Bắc, tháng 2.2020 :

Hoa ban nhiều màu trắng nên người dân địa phương thường gọi là ban trắng
Ảnh : Mai Thanh Hải
Quảng cáo

Nụ hoa ban chi chít thân gầy .
Ảnh : Mai Thanh Hải

Hoa ban trĩu xuống ven đường quốc lộ
Ảnh : Mai Thanh Hải

Những cây ban sống trên núi khô hạn là những cây cho hoa đẹp nhất
Ảnh : Mai Thanh Hải

Hoa ban la đà trên mặt suối
Ảnh : Mai Thanh Hải

Những bông hoa hoang dại nhưng làm người ta mê mệt
Ảnh : Mai Thanh Hải
Quảng cáo

Đơm hoa từ thân cây
Ảnh : Mai Thanh Hải

Đơm hoa từ thân cây