Virus corona: Nỗi đau mang tên nước Ý

• Lê Mạnh Hùng
• Viết từ Berlin

8 tháng 4 2020Chụp lại hình ảnh ,

Nghệ sỹ Lê Mạnh Hùng và vợ, nghệ sỹ Trần Phương Hoa trong một chuyến đi biểu diễn ở Milan

– Sao anh lại tập mấy bài đó vào lúc này? Tụi mình đâu có đi diễn ở Ý trong năm nay?

Ánh mắt cô vợ mở to quá bất ngờ nhìn tôi như dò hỏi khi thấy tôi ngồi hàng tiếng đồng hồ đeo tay bên cây đàn bầu, chơi đi chơi lại ” Santa Lucia “, ” Torna a Surriento “, ” Goodbye to Rome “, ” Mama “, ” O Sole Mio ” …Tôi thấy tắc nghẹn nơi cổ, phải quay đi, cố nén những giọt nước mắt chực muốn tuôn trào .Khi tôi đang ngồi chơi đàn ở Berlin đây, hàng ngàn người Ý đã chết, hàng trăm người đang chết và sẽ còn liên tục chết. Liệu có ai trong số đó là người quen của chúng tôi : bạn diễn, nhà tổ chức triển khai, lái xe, người đã từng gặp gỡ, trò chuyện, xem chúng tôi diễn, chụp ảnh cùng chúng tôi bên cạnh những sân khấu trên khắp nước Ý .

Tuổi thơ tôi và nước Ý

Tôi đã khởi đầu ” phải lòng ” nước Ý từ rất sớm, khi còn là một cậu học viên nhỏ tuổi ở TP.HN. Được anh trai học ĐH ở quốc tế về phép mang theo Tặng Ngay một chồng đĩa hát, chiếc đĩa ” Robertino Loreti ” đã lập tức trở thành người bạn tri kỷ, bảo vật của tôi. Tôi đã nghe đến thuộc lòng cả cái đĩa đó. Giai điệu những bản dân ca Ý có vẻ như đã nhanh gọn ngấm rất sâu vào tâm lý tôi .Xa người anh trai tôi yêu quý nhất nhà, nhớ anh, tôi lại mở máy quay đĩa Rigonda nghe Robertino ca bản ” Mama “. Trong lòng tôi lại thổn thức .Tôi đã bao lần đưa cây sáo trúc lên môi và như có ma lực, những bản dân ca Ý, dân ca Nga như từ đâu lại ào đến, chiếm trọn nhiều giờ tập nhạc của tôi .Nguồn hình ảnh, Heritage ImagesChụp lại hình ảnh ,Chân dung nhà soạn nhạc khét tiếng người Ý Fernandino Carulli ( 1770 – 1841 )Lớn thêm một chút ít, khi ĐK học chơi đàn guitar, tôi đã không chần chừ nói với thầy giáo rằng tôi chọn học giáo trình của Ferdinando Carulli – nhà soạn nhạc và là nghệ sĩ guitar nổi tiếng người Ý .Bắt đầu học chơi nhạc cụ dân tộc bản địa, đi sâu vào cây đàn bầu, tôi đã sớm nhận ra cây đàn đặc trưng của Nước Ta này rất có lợi thế khi diễn đạt những bản dân ca của Ý và 1 số ít nước trên quốc tế .Vậy là bên cạnh những bản dân ca Nga, Đức, Thụy Điển, Nhật Bản … tôi lại có dịp gửi gắm hết tình cảm của mình vào những tác phẩm của Italia mà tôi luôn luôn ấp ủ .Tôi cứ tập chơi đều đặn thuần thục những nhạc phẩm của Ý mà không hề có ý thức rằng để rồi tới một ngày nào đó, tôi sẽ đứng trước người dân Ý, người theo dõi Ý để chơi những bản nhạc của chính quốc gia họ .Tôi chỉ nuôi mơ ước được đặt chân tới Italia – quốc gia của một nền âm nhạc tuyệt vời, những nhà soạn nhạc vĩ đại, những ca sĩ opera nổi tiếng .Nguồn hình ảnh, Le Manh HungChụp lại hình ảnh ,Nghệ sỹ Lê Mạnh Hùng cùng một MC người Ý và những đồng nghiệp châu Á

Tới nước Ý

Đến châu Âu vào những năm 80 thế kỷ trước, từ Nga rồi sang Đức, ở bất kể đâu, trong bộ sưu tập băng đĩa nhạc của tôi đều không hề thiếu những bản nhạc Ý thuộc nhiều thể loại và đương nhiên phải có cả Robertino Loreti .Mùa hè năm 1997, tôi quyết định hành động đưa vợ con đi du lịch Italia. Đích nhắm tới tiên phong là Rome, Rimini, San Marino. Như chàng trai trẻ lần đầu tới chốn hẹn hò, khỏi nói – tôi đã hoảng sợ như thế nào .Sau một hai lần tiếp theo nữa, mơ ước tới Ý của tôi tưởng chừng như đã được thỏa mãn nhu cầu, nhưng không hiểu sao mỗi lần về lại Đức, tôi lại nhớ nước Ý, lại mở nhạc Ý ra nghe và tôi vẫn cảm thấy thiêu thiếu một điều gì đấy rất quan trọng cho mình mà tôi không thể nào cắt nghĩa .Nguồn hình ảnh, Le Manh HungChụp lại hình ảnh ,Anh Lê Mạnh Hùng cùng những đồng nghiệp màn biểu diễn nhạc cụ dân tộc bản địa Nước Ta ở Ý

Biểu diễn trên sân khấu Ý

Phải chăng nước Ý có linh cảm ?Các nhà tổ chức Italia đã để mắt tới chúng tôi, viết thư, gọi điện, ngỏ lời mời chúng tôi sang bên đó trình diễn dài ngày, nhiều lần. Tôi chỉ còn thiếu nước nhảy lên như đứa trẻ vì vui sướng .Cùng với vợ ( cũng là đồng nghiệp ) và 1 số ít nghệ sĩ quen thân khác, trong gần ba năm trời chúng tôi đã rong ruổi trên khắp nước Ý, ” cày nát ” Italia từ Bắc xuống Nam, dọc theo cả hai bờ biển phía Đông và phía Tây. Hình như tại tổng thể những thành phố lớn, những địa điểm quan trọng, nổi tiếng của Ý : Rome, Milan, Napoli, Florence, Turin, Bologna, Bari … đều đã in dấu chân của chúng tôi .Nguồn hình ảnh, Le Manh HungChụp lại hình ảnh ,’ Say mê khám phá nước Ý sau những buổi màn biểu diễn ‘Tôi mê hồn lao vào khám phá nước Ý. Cứ sau những buổi màn biểu diễn, tôi lại cùng những bạn đồng nghiệp dành hàng loạt thời hạn đi sục sạo mọi nơi. Chúng tôi sử dụng triệt để phương tiện đi lại công cộng để có những thưởng thức sát thực tiễn với đời sống của nước Ý, được thân thiện với người dân Ý như hoàn toàn có thể …Trên những sân khấu Italia, chúng tôi trình diễn những nhạc cụ dân tộc bản địa Nước Ta : đàn tranh, đàn bầu, sáo trúc, nhị, t’rưng, k’longput, trống, cồng, chiêng. Các người theo dõi Ý thật nồng nhiệt và không ít người trong số họ đã rất quá bất ngờ về những nhạc cụ Nước Ta. Có lẽ lần tiên phong trong đời họ nhìn thấy chúng .

“Santa Lucia”

Một lần đang ngồi trên xe xe hơi chở những nghệ sĩ chạy về Napoli, bất chợt tôi thấy hiện ra tấm biển chỉ đường ghi dòng chữ ” Santa Lucia “. Tôi đứng phắt lên bàng hoàng xúc động. Giai điệu lời ca bản ” Santa Lucia ” do Robertino Loreti hay ca sĩ opera nổi tiếng Luciano Pavarotti của Ý từng luôn hát đã lập tức vang lên trong đầu tôi .Trời ơi ! giờ đây chứ còn khi nào nữa. Tôi tìm gặp ngay vị tổng đạo diễn chương trình. Các bạn Ý đã rất kinh ngạc và thú vị với yêu cầu của tôi và thế là trong những ngày sau đó, ” Santa Lucia ” đã chính thức vang lên trong chương trình màn biểu diễn của nhóm chúng tôi .Nguồn hình ảnh, Le Manh HungChụp lại hình ảnh ,Vợ chồng nghệ sỹ Lê Mạnh Hùng trước tháp nghiêng PisaCũng thế, tôi đã không khỏi xúc động tột độ khi chúng tôi đặt chân đến chính vùng Sorrent / Surriento. Bản ” Torna a Surriento ” / ” Trở về Surriento ” đã đưa tôi quay lại với thời thơ ấu, nơi cậu bé Thành Phố Hà Nội tôi đã chót thầm yêu trộm nhớ ” cô gái Italia ” mà cậu ta chưa hề gặp mặt .Một lần trên sân khấu Napoli, cách Sorrent không xa, đây cũng là quê nhà của Carulli, trước khi chúng tôi hòa tấu bản ” Torna a Surriento ” tôi chợt nảy sáng tạo độc đáo và đã ý kiến đề nghị người dẫn chương trình đưa tôi mượn cái micro để tôi trò chuyện với người theo dõi. Tôi đã kể tóm tắt cho họ nghe câu truyện bản ” Torna a Surriento ” đã đến với tuổi thơ tôi ra sao, tôi yêu dân ca Ý như thế nào. Tôi ý kiến đề nghị tổng thể người theo dõi giúp tôi cùng bật flashlight của điện thoại di động, giơ lên cao, đung đưa theo nhạc và cùng hát vang bản dân ca Ý này theo tiếng đàn của chúng tôi .

Tất cả như vỡ òa. Cả khu vực khán giả đầy ánh sáng lung linh hòa quyện với tiếng đàn, tiếng hát. Tràng vỗ tay vang dội của khán giả khi kết thúc dường như đã khẳng định với tôi rằng, từ đây – một phần tâm hồn và trái tim tôi đã thuộc về nước Ý.

Nguồn hình ảnh, Le Manh HungChụp lại hình ảnh ,Anh Lê Mạnh Hùng trong một chuyến đi trình diễn ở Milan

Bất ngờ khó quên ở Rome

Tới màn biểu diễn ở Hà Nội Thủ Đô Rome, quê nhà của Robertino Loreti, chúng tôi chơi bản ” Arriverderci Roma ” / ” Goodbye to Rome ” theo gợi ý của nhà tổ chức .Thật tình mà nói tôi không yêu Rome bằng Milan, Napoli, Florence, nhưng tôi đâu hề biết trước rằng, đã có những người đang chờ đón chúng tôi nơi đây, và rồi diễn ra một câu truyện mà sau này hình ảnh đó sẽ đi theo tôi suốt cuộc sống .Vừa xong một show diễn, chúng tôi bước xuống phía sau sân khấu, lập tức một nhóm người theo dõi Ý đẩy theo mấy chiếc xe có trẻ nhỏ ngồi trên quay quồng lao về phía chúng tôi. Hỏi chúng tôi có nói được tiếng Anh không, rồi họ thi nhau kể không kịp thở, rằng họ quen biết nhau trên internet, sống ở nhiều nơi khác nhau, cách TP. hà Nội Rome khá xa .Họ giống nhau ở chỗ đều từng sang Nước Ta tìm trẻ nhỏ mồ côi nhận đón về Ý làm con nuôi. Họ đã xây dựng một nhóm những mái ấm gia đình có con nuôi việt nam để trao đổi trợ giúp nhau. Nhìn thấy chúng tôi được quảng cáo rầm rộ trên tiếp thị quảng cáo Ý, họ đã hẹn nhau cùng tới Rom để xem chúng tôi màn biểu diễn .” Đây là những đứa con nuôi Nước Ta của chúng tôi. Các cháu đến Ý chưa lâu, tiếng Italia chưa hiểu nhiều. Chúng tôi đến đây cốt là để những cháu được gặp người Nước Ta, nghe nhạc Việt và cho những cháu có thời cơ được nghe, nói tiếng Việt .Nếu được phép thì xin những anh chị làm ơn chuyện trò với những cháu thật nhiều giúp chúng tôi với. Chúng tôi rất thương những cháu. Những ngày tới đây những anh chị trình diễn ở đâu, chúng tôi sẽ nỗ lực đưa những cháu tới đó … “. Ánh mắt van lơn, những lời ý kiến đề nghị khẩn khoản của những cặp vợ chồng người Ý này, tôi sẽ không khi nào quên .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Quảng trường St. Peter’s ở Vatican vắng ngắt giữa đại dịch Covid-19Chúng tôi đã bỏ cả ăn, sử dụng trọn thời hạn nghỉ giải lao giữa hai show diễn để dành cho những cháu bé Nước Ta. Nhìn những đồng nghiệp nữ của tôi âu yếm chuyện trò, vuốt ve những cháu như những bà mẹ người Việt vẫn thường làm, nhìn khuôn mặt những cháu lúc đầu ngơ ngác, sau đó ngời sáng lên vì vui sướng, tôi đã phải quay mặt đi để cố giấu xúc cảm của mình. Tôi là phái mạnh duy nhất trong nhóm và còn phải đối thoại với bố mẹ nuôi của những cháu nữa chứ .Vợ tôi rất yêu quý hoa lá cây cảnh, thích trồng hoa khiến tôi không ít lần phát ghen ” em yêu cây hơn cả yêu anh “. Hễ trời có mưa, bất kể đang bộn bề gì, cô ấy cũng lập tức gắng bê hết những chậu cây trong nhà ra ngoài ” để cho chúng được hưởng vạn vật thiên nhiên, tắm nước mưa và thở hít khí trời một chút ít. Tội nghiệp chúng cứ bị giam hãm mãi trong nhà ” .Bây giờ cứ mỗi lần vợ tôi làm như vậy, tôi lại liên tưởng tới những cháu bé Nước Ta mà chúng tôi đã gặp gỡ ở Rome .

Núi lửa Vesuv ở Napoli

Chỉ cách thành phố lớn sầm uất Napoli chừng 10 km, phun lửa lần cuối vào năm 1944. Về triết lý nếu Vesuv phun lửa thật mạnh, thành phố triệu dân này cũng hoàn toàn có thể bị chôn vùi. Gần núi lửa Vesuv có thành phố Pompeji từng bị thiêu trụi, vùi lấp từ năm 79 công nguyên, nay được khai thác, biến thành khu du lịch thăm quan nổi tiếng cho khách du lịch .Trong nhóm nhạc chỉ có mình tôi đủ sức leo lên tới tận miệng núi lửa Vesuv để từ đó ngó xuống đáy, xem cái ” cổ họng của thần chết ” nó ra làm sao. Đứng trên đó tôi mới cảm nhận được rất rõ rằng con người mới yếu ớt, nhỏ bé làm thế nào trước sức mạnh của vạn vật thiên nhiên .Cách chỉ vài trăm mét xung quanh chân ngọn núi lửa vẫn là trùng điệp những thị xã, phố xá sinh động khách du lịch. Dân chúng Ý vẫn kiến thiết nhà cửa rất bền vững và kiên cố ở đó, mặc những khuyến nghị của chính quyền sở tại và những khoản tiền tương hỗ không nhỏ nếu họ di tán đi nơi khác. Chả đổi khác gì. Họ chẳng biết sợ .Tôi thấy dân Ý khá thản nhiên trước những khó khăn vất vả trong đời sống, họ thường lại rất nhanh bốc trong đời sống văn hóa truyền thống, trong thể thao và đặc biệt quan trọng bóng đá .Nguồn hình ảnh, Le Manh HungChụp lại hình ảnh ,Nhà hát Scala cổ kính ở Milan, nổi tiếng thuộc số 1 quốc tế

Milan – Lombardei

Địa danh nổi tiếng này sẽ càng nổi tiếng hơn, sẽ mãi đi vào lịch sử vẻ vang với nỗi đau tột cùng do thảm họa đại dịch viêm phổi Vũ Hán 2020 gây ra .Được tới thành phố Milan màn biểu diễn, với tôi là một đặc ân. Nếu như so sánh với Đức thì hầu hết những vùng dân cư của Ý nhìn vẻ bên ngoài đều có vẻ như ” nghèo ” hơn, nhưng riêng Milan thì tôi không thấy vậy .Tôi ngỡ ngàng vì vẻ đẹp có phần sang chảnh, sang trọng và quý phái của Milan. Tôi đã thỏa sức đi thăm thú, tìm hiểu và khám phá và đã mày mò ra bao điều mê hoặc. Tỉnh Lombardei, phía bắc nước Ý thuộc vùng giầu có nhất nước. Thủ phủ – thành phố Milan nổi tiếng về mốt và những TT kinh tế tài chính tầm cỡ quốc tế. Chúng tôi được ăn ở trong khách sạn xịn nhất so với những tour diễn khác, người theo dõi Milan tỏ ra sành điệu so với những nơi chúng tôi từng qua .Đi thăm nhiều di tích lịch sử lịch sử vẻ vang, phụ nữ trong nhóm chúng tôi được đi shopping ở những khu sang trọng và quý phái. Riêng tôi đặc biệt quan trọng chú ý quan tâm đến nhà hát Scala thuộc hàng cổ nhất quốc tế, những viện kho lưu trữ bảo tàng, bộ sưu tập nhạc cụ cổ cực kỳ độc lạ. Lâu đài Santa Maria delle Grazie, với bức họa ” Bữa tối ” nổi tiếng của Leonardo da Vincis. Trung tâm điện ảnh, đài phát thanh truyền kiếp của Ý … tôi không muốn bỏ sót thứ nào .Nguồn hình ảnh, Le Manh HungChụp lại hình ảnh ,Nhạc cụ của những nghệ sĩ nổi tiếng đã qua đời để lại Tặng Kèm nhà hát Scala ở MilanTôi đã hòan toàn bị sốc trước những tin tức và hình ảnh nước Ý vỡ trận trước đại dịch corona những ngày này, càng không hề tin được Milan, Lombardei lại phải trải qua thực trạng vô vọng như vậy. Thuộc về đỉnh điểm văn minh của quả đât, nơi đây đã bị đánh quỵ chỉ bởi con virus corona vô hình dung. Sân thánh đường Duomo di Milano – nơi hàng triệu hành khách khắp quốc tế thường đến đây đi dạo, chụp ảnh kỷ niệm với chim bồ câu, nay chết lặng không khí tang thương .Chẳng cứ Italia, mà cả châu Âu, Mỹ và gần như cả quốc tế cũng đều đang phải gồng mình lên chống chọi với đại dịch để sống sót .Tôi cứ nghĩ, loài người thậm chí còn có vẻ như như đã từng sẵn sàng chuẩn bị thắng lợi trong cả ” cuộc cuộc chiến tranh giữa những vì sao “, với những hành tinh khác, nhưng giờ đây đứng giậm chân, quằn quại bất lực như chú voi khổng lồ đang bị một đàn kiến chui vào lỗ tai, cắn thủng màng nhĩ, tiến công vào não bộ mà chẳng làm gì được .Có điều tại sao tai ương lại chọn nước Ý, tại sao lại là Lombardei, vì sao Milan lại bị tổn thất nặng nề như vậy ? Cái quốc gia tôi yêu quý ấy có đáng phải bị như vậy không ?Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Hai nữ y tá ở Milan hôm 7/4Những người dân Italia tôi từng gặp, tính cách họ khác người Đức lắm, nhưng tôi yêu quý toàn bộ sự độc lạ đó .Chợt thấy lo ngại cho những bé Nước Ta kia, liệu có bé nào không may, lại bị mồ côi thêm cha, mẹ nuôi một lần nữa không ? Tôi chẳng dám nghĩ xa hơn .Mẹ tôi đã qua đời vào đúng lúc bùng phát đại dịch Corona, khi tôi không còn về Nước Ta đưa tiễn mẹ được nữa. Tôi đã nỗ lực vượt qua nỗi đau buồn to lớn này bằng cách tâm lý tích cực, rằng quả thật mẹ tôi đã có một cuộc sống rất mỹ mãn trước khi ra đi. Khủng khoảng chừng y tế ở Italia, châu Âu như cú giáng mạnh thứ hai nhắm vào tôi. Tôi có vẻ như sắp gục ngã .Tôi đã nhận thấy mình còn phải có nghĩa vụ và trách nhiệm với vợ, con, cháu, những người đang sống xung quanh. Tôi cần phải sáng sủa, vững vàng trong lúc này. Và chính vì thế tôi cho rằng mình cần phải viết ra. Viết cũng là để cho nhẹ nhõm trong lòng .

“Torna a Surriento” – “Trở về Surriento”.

Chúng tôi sẽ trở lại Ý vào một ngày gần đây, chắc như đinh như vậy, giống như ngày nào chúng tôi từng tới những nước nhỏ thuộc Nam Tư cũ khi vừa mới hết cuộc chiến tranh, trình diễn trong những thành phố, làng mạc mà nhà cửa vẫn còn lỗ chỗ vết đạn, cùng những nghệ sĩ của nhiều vương quốc khác nhau, theo lời lôi kéo của tổ chức triển khai UNESCO tới giúp tái thiết những vương quốc này .Nước Ý – Italia, người tình của tôi nhất định sẽ vực dậy nhanh gọn, sẽ lại khỏe mạnh, xinh đẹp và duyên dáng như ngày nào. Tôi tin chắc như vậy .

*Bài bút ký của nhà báo tự do, nghệ sỹ Lê Mạnh Hùng đã đăng trên Facebook cá nhân.

Source: https://www.lesabeilles.biz
Category: Du lịch